นิทรรศการ

NSTDA ANNUAL CONFERENCE 2025

ชุดตรวจโรคใบด่างมันสำปะหลังแบบรวดเร็ว (Immunochromatographic strip test) 

ติดต่อสอบถาม
สำนักงานจัดการสิทธิเทคโนโลยี (TLO) สวทช.  
นักวิจัย
สมบัติ รักประทานพร และคณะวิจัย 

ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC)
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)

ที่มา ข้อมูลเบื้องต้น ความสำคัญของปัญหา 

โรคใบด่างมันสำปะหลังเป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อ Sri Lankan cassava mosaic virus หรือ SLCMV ที่มีแมลงหวี่ขาวเป็นพาหะ อาการของต้นที่ติดโรค คือ ใบด่างและใบหงิกลดรูป ลำต้นแคระแกร็น และมีการลดลงของผลผลิตทั้งจำนวน ขนาด และคุณภาพของหัวมัน ในกรณีที่มีการระบาดรุนแรงอาจสร้างความเสียหายแก่ผลผลิตมากถึง 80-100% ซึ่งจะส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมมันสำปะหลังเป็นวงกว้างตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ 

ชุดตรวจโรคใบด่างมันสำปะหลังแบบรวดเร็ว (Immunochromatographic Strip Test) มีความจำเพาะเจาะจง มีความไว และความถูกต้องแม่นยำที่สูง ใช้งานง่าย สามารถพกพาไปตรวจในแปลงปลูกได้ รู้ผลรวดเร็วภายใน 15 นาที ยังไม่เคยมีรายงานการพัฒนาชุดตรวจแบบรวดเร็วสำหรับเชื้อไวรัสใบด่างมันสำปะหลังชนิด SLCMV มาก่อน และยังไม่มีการขายในเชิงพาณิชย์ ชุดตรวจดังกล่าวมีความสำคัญต่อการศึกษาด้านระบาดวิทยา การจัดการควบคุมโรค การปรับปรุงพันธุ์ต้านทาน และการตรวจหาเชื้อในขั้นตอนต่าง ๆ ของกระบวนการผลิตท่อนพันธุ์ปลอดเชื้อ 

คุณสมบัติและจุดเด่นของเทคโนโลยี 
  • สามารถตรวจวินิจฉัยเชื้อ SLCMV ในมันสำปะหลังได้อย่างจำเพาะเจาะจง สามารถพกพาไปตรวจในแปลงปลูกได้ 
  • ใช้งานได้ง่าย สามารถตรวจเองได้ ไม่ต้องอาศัยผู้ชำนาญการและเครื่องมือวัดอ่านผล 
  • รู้ผลไว ภายใน 15 นาที 
  • มี relative accuracy = 96%, relative specificity = 100%, relative sensitivity = 91% เมื่อเปรียบเทียบกับวิธีการ PCR 
  • มี relative accuracy = 99%, relative specificity = 100%, relative sensitivity = 99% เมื่อเปรียบเทียบกับวิธีการ DAS-ELISA 
สถานภาพทรัพย์สินทางปัญญา 
  • คำขอรับอนุสิทธิบัตร เลขที่คำขอ 2303000845 วันที่ยื่นคำขอ 24 มีนาคม 2566 
สถานภาพของผลงานวิจัย  
  • ต้นแบบระดับ pilot scale ได้ถูกทดสอบในสภาวะทำงานจริง 
ความร่วมมือที่เสาะหา 
  • เสาะหาผู้รับอนุญาตใช้สิทธิ 
ภาพประกอบผลงาน