ระบบขนส่งทางรางของประเทศไทยกำลังขยายตัวอย่างรวดเร็ว ครอบคลุมทั้งรถไฟขนส่งมวลชน รถไฟชานเมือง รถไฟทางไกล และรถไฟความเร็วสูง ซึ่งมีระยะทางรวมหลายหมื่นกิโลเมตร อย่างไรก็ตาม หากรางไม่มีสมบัติเชิงกลที่เหมาะสมก่อนติดตั้ง อาจเสี่ยงต่อการแตกหักเสียหายได้
จากการวิจัยของกลุ่มวิจัยเทคโนโลยีระบบรางและการขนส่งสมัยใหม่ พบว่าราง R260 ตามมาตรฐาน EN 13674-1 ซึ่งจะนำมาใช้แทนราง 900A ของ UIC 860 ผ่านการทดสอบจากผู้ผลิต แต่จากการสุ่มตรวจสอบพบชั้นสูญเสียคาร์บอนที่ผิว (Decarburized Layer) และร่องหลุมจากการกัดกร่อนระหว่างการจัดเก็บ นอกจากนี้ การตรวจสอบรางที่เกิดความเสียหายในภาคเหนือพบว่าการแตกร้าวจากความล้าแบบกลิ้งสัมผัส (Rolling Contact Fatigue; RCF) มีจุดเริ่มต้นจากชั้นสูญเสียคาร์บอนที่ผิว
เพื่อเพิ่มความปลอดภัยและประสิทธิภาพของระบบขนส่งทางราง ศูนย์ฯ จึงจัดทำร่างมาตรฐานแนะนำการตรวจรับและการจัดเก็บรางใหม่ โดยได้รับความร่วมมือจากกรมการขนส่งทางรางและการรถไฟแห่งประเทศไทย
มาตรฐานฉบับนี้กำหนดแนวทางการตรวจสอบและจัดเก็บรางใหม่ โดยครอบคลุมหัวข้อสำคัญดังนี้
การตรวจสอบคุณภาพราง
- การกำหนดจำนวนและตำแหน่งในการสุ่มตรวจ
- การวิเคราะห์โครงสร้างจุลภาค
- การวัดส่วนผสมทางเคมีและค่าความแข็ง
- การกำหนดความลึกของชั้นที่สูญเสียคาร์บอนโดยอ้างอิงการตรวจสอบโครงสร้างจุลภาคและค่าความแข็งแบบโปรไฟล์
แนวทางการจัดเก็บรางใหม่
- วิธีป้องกันการกัดกร่อนระหว่างการจัดเก็บ
- ข้อกำหนดทางเทคนิคและการอ้างอิงมาตรฐานสากล
ประโยชน์ และการนำไปใช้
มาตรฐานนี้ช่วยให้สามารถ:
- ยืนยันคุณภาพรางใหม่ โดยใช้การตรวจสอบโครงสร้างจุลภาค การวัดความแข็ง และการตรวจส่วนผสมทางเคมีตั้งแต่ขั้นตอนการตรวจรับ
- ป้องกันความเสียหายก่อนติดตั้ง โดยการตรวจสอบและเจียรชั้นที่สูญเสียคาร์บอนและร่องหลุมจากการกัดกร่อน
- ลดความเสี่ยงจากความล้าแบบกลิ้งสัมผัส (RCF) โดยกำหนดข้อกำหนดด้านคุณภาพที่เข้มงวดมากขึ้น
- เพิ่มอายุการใช้งานราง โดยมีแนวทางที่ชัดเจนในการจัดเก็บเพื่อป้องกันการกัดกร่อน
กลุ่มเป้าหมาย
- หน่วยงานที่ให้บริการระบบขนส่งทางราง
- ผู้ผลิตและผู้จัดจำหน่ายราง
- วิศวกรและผู้เชี่ยวชาญด้านโครงสร้างพื้นฐานทางราง
สถานการณ์วิจัย
- ปัจจุบัน ร่างมาตรฐานนี้ได้รับความเห็นชอบจากฝ่ายการช่างโยธาของการรถไฟแห่งประเทศไทย และอยู่ระหว่างการพิจารณาโดยกรมการขนส่งทางราง กระทรวงคมนาคม เพื่อพัฒนาเป็นมาตรฐานแนะนำสำหรับการตรวจรับและการจัดเก็บรางใหม่ต่อไป
